Hòn Mun Nha Trang 

Sự kiện được khám phá rộng rãi vào đầu năm 2022 khi du khách và báo chí phát hiện tình trạng san hô chết hàng loạt tại Khu bảo tồn biển Hòn Mun. Nhiều hình ảnh được lan truyền trên mạng xã hội cho thấy xác san hô trắng như "nghĩa địa" bị sóng đánh dạt lên bờ trải dài 900 m², tạo nên cảnh tượng "như bãi tha ma".

Các khảo sát cho thấy độ phủ san hô suy giảm nghiêm trọng:

• Khu vực Tây Nam Hòn Mun: chỉ còn 7-8% (so với 60% trước đây)

• Tổng thể Hòn Mun: suy giảm 70-80% so với khảo sát năm 2015

• Mức suy thoái tổng thể được PGS.TS Chu Hồi đánh giá lên đến 60-90%

Phản ứng của chính quyền địa phương

• 12/6/2022: Tỉnh ủy Khánh Hòa chỉ đạo UBND tỉnh kiểm tra nhanh chóng thông tin báo chí về rạn san hô chết hàng loạt, yêu cầu báo cáo kết quả trước ngày 19/6.

• 20/6/2022: Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa họp khẩn cấp và xác nhận thông tin báo chí phản ánh là chính xác.

• 21/6/2022: Tỉnh ủy ban hành Thông báo 347 về kết luận chính thức, công bố nguyên nhân và giải pháp xử lý.

Quyết định cấm du lịch lặn biển

27/6/2022: Ban quản lý Vịnh Nha Trang chính thức tạm dừng toàn bộ hoạt động bơi, lặn biển tại các điểm xung quanh Hòn Mun

Nguyên nhân khách quan

• Biến đổi khí hậu: Tăng nhiệt độ nước biển, hiện tượng tẩy trắng san hô

• Thiên tai: Bão Damrey (2017) và bão số 9 (2021) gây gãy đổ san hô

• Sao biển gai: Bùng phát năm 2018-2019 ăn phá san hô

Nguyên nhân chủ quan (do con người)

• Năng lực quản lý: Công tác quản lý nhà nước và phối hợp liên ngành còn nhiều bất cập

• Hệ quả khai thác du lịch: Hoạt động lặn biển phát triển "quá nóng" từ năm 1994-1995 nhưng thiếu thể chế hóa, thiếu giám sát

• Khai thác trái phép: Đánh bắt thủy sản bằng phương tiện hủy diệt trong vùng lõi

• Xây dựng ven biển: San lấp làm gia tăng trầm tích, xả thải từ hoạt động du lịch

Tình trạng hiện tại và xu hướng phục hồi

Dấu hiệu tích cực

Từ cuối 2022 sau khi tạm dừng du lịch lặn:

• San hô Porites phát triển thêm 0,2cm tại Tây Nam Hòn Mun

• Cá voi và cá heo trở lại với số lượng lớn

• Độ phủ san hô tại một số khu vực đạt 74,5%

Tuy nhiên

• Tốc độ phục hồi chậm: Chuyên gia đánh giá cần tối thiểu 10 năm để san hô phục hồi như ban đầu

• Vẫn còn tẩy trắng: Do nhiệt độ nước biển vượt 30°C vào mùa hè

• Thiếu nguồn lực: Chỉ có 13 người và 1 phương tiện để quản lý 249,6 km²

Bài học và định hướng dài hạn

Tháng 11/2022: UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Kế hoạch tổng thể phục hồi vịnh Nha Trang đến năm 2030.

Quan điểm mới về phát triển:

• Kinh tế biển xanh: Kết hợp phát triển du lịch với bảo tồn nghiêm ngặt

• Du lịch có trách nhiệm: Ưu tiên chất lượng trải nghiệm hơn số lượng khách

• Quản lý tổng hợp: Tăng cường phối hợp liên ngành, nâng cao nhận thức cộng đồng